گسکت چیست ؟

گسکت چیست ؟

گسکت GASKET

گسکت GASKET عضو آب بندی است که بین دو پیشانی فلنج قرار می گیرد و با استفاده از نیروی فشاری مجموعه ای از پیچ ها که در اطراف محیط لبه های فلنج قرار دارند، نگه داشته می شود .

گسکتها از مواد مختلفی در کاربردهای مختلف ساخته می شوند. گسکت ها باید به گونه ای ساخته و انتخاب شوند که در مدت زمان اتصالشان بتوانند در دما و فشارهای سیال عمر کنند.

سه استاندارد که برای طراحی گسکت ها بسیار مورد استفاده می باشد شامل موارد زیر می باشند:

ASME B16.20
ASME B16.21
API 6A

طبقه بندی گسکتها از نظر جنس

1- گسکت فلزی
2- گسکت نیمه فلزی
3- گسکت غیر فلزی

طبقه بندی گسکتها از نظر نوع پیشانی فلنج

1- گسکت تخت
2- گسکت حلزونی ( اسپیرال وند)
3- گسکت پوشش فلزی
4- گسکت رینگی

گسکت فلزی

این گسکتها در انواع مختلف فولادی؛ مسی و دیگر مواد در بازار موجود می باشند.

یکی از پرکاربردترین نوع گسکتها در این خانواده رینگی می باشد.

گسکت رینگی

این نوع رینگ ها از جنس فلز ( معمولا فولادهای نرم و آلیاژهای آن ها ) ساخته می شود.

این نوع گسکت از رینگ های آهنگری شده (Forged Rings) بوده که در شیار فلنج های RTJ قرار می گیرند.

گسکتها معمولا در جاهایی که فشار بالا در سیستم وجود داشته باشد مورد استفاده قرار می گیرند.

آب بندی این گسکتها بر اساس تماس فلز ( خود گسکت یا رینگ ) با فلز ( شیار فلنج ) حاصل می شود.

در هنگام قرار دادن رینگ در داخل شیار باید دقت شود که شیار عاری از عیب و برجستگی باشد تا به سطح رینگ آشیبی وارد نکند.

به طور کلی گسکتهای نوع رینگی یا رینگ ها به چهار نوع طبقه بندی می شوند:

1- نوع R پرکاربردترین نوع

2- نوع RX

3- نوع BX

4- نوع AX

1- نوع R

این رینگ ها در دو مقطع
الف: بیضوی Oval
ب: 8 ضلعی Octagonal

از مقطع بیضوی عموما برای فلنج RTJ با سطح تخت و یا برجسته استفاده می شود. مقطع 8 ضلعی نوعی از بیضوی می باشد که برای آب بندی بیشتر مورد استفاده می باشد. معمولا برای کلاس های کاری 1500 به بالا کاربرد دارند و کمتر در کلاس 900 استفاده می شوند. اما برای کلاس های 150 تا 2500 ساخته می شوند ولی عمدا کاربردشان برای کلاس 1500 به بالا می باشد.

گسکت رینگ بیضی و 8 ضلعی

گسکت رینگ بیضی و 8 ضلعی

توزیع نیرو یا بار روی رینگ اهمیت بسیار زیادی در نشت بندی داره. این توزیع بار رو داخل خود رینگ از توی کارخونه انجام میدن که وقتی فلنج ها رو هم متصل میشن بار رو به این شیوه بهشون توزیع کنن. توی تصویر پایین این قضیه مشهود تر میشه براتون.

توزیع بار در نوع A , B

توزیع بار در نوع A , B

توزیع بار در نوع B از بالا نیست بلکه در اثر فشار سیال منجر به تراکم و آب بندی بیشتر میشه یعنی هر چقدر فشار سیال درون لوله و فلنج افزایش پیدا کنه این آب بندی بیشتر میشه. توزیع بار در نوع A اساس فشار وارده از بولت یا پیچ ها هستش.

 

2- نوع RX

این نوع رینگ به فرم 7 ضلعی می باشد که حتما در شیار هم سایز خودش قرار بگیرد. این نوع رینگ ها پهن تر از نوع R می باشند . از این رینگ ها برای فلنج های سرچاهی مورد استفاده می باشند که تا فشار کاری 1500 استفاده می شوند. بخشی از مقطع نامتقارن این رینگ ها جهت ایجاد نیروی خود انرژی زا می شود؛ بخش برجسته رینگ در تماس با شیارهای فلنج می باشد که این باعث می شود تا نیرو به قسمت بیرونی رینگ اعمال می گردد. از این رینگ بیشتر جهت آب بندی در سیستم هایی که تحمل بارهای ضربه ای و ارتعاشی مد نظر باشد مورد استفاده قرار می گیرد.

 

3- نوع BX

این رینگ ها فقط برای فلنج هایی که مطابق استاندارد API 6A | Type BX در کلاس کاری 5000 تا 15000 استفاده می شوند. قطر این رینگ ها نسبت به سایر رینگ هایی بیشتر می باشد حتی بزرگ تر از شیار فلنج؛ این امر خود سبب وارد آمدن نیروی اولیه به رینگ می گردد و نهایتا باعث ایجاد یک فشار عکس العملی شده و پیشانی دو فلنج کار کاملا به یکدیگر چسبانده می شود. این رینگ ها را نمی توان با رینگ هایی که گفته شد؛ تعویض کرد به دلیل این که شیاری که برای رینگ BX در نظر گرفته می شود با سایر شیارها متفاوت است. بعضی از رینگ ها هستن که نوع خاص هستن و به شکل U معروفن. اینا کمتر کاربرد دارن و صرفا جهت اطلاعات عمومی بدونید چون خیلی کم پیش میاد که توی کاراتون باهاش برخورد داشته باشین. در تصویر پایین که براتون درج شده توضیحاتش درج میشه.

گسکت رینگ U شکل

گسکت رینگ U شکل

 

این رینگ ها به خاطر شیارهایی که دارن روی سطح فلنج هایی با سطح مقطع خاص خودشون قرار میگیرن مثل فلنج های تپر لوک در اثر نیروی بولت ها سطح شیار پهن میشه و به این دلیل بدین شکل ساخته میشه تا اگه زیاد فشرده شد بیرون زدگی رخ بده و متوجه خراب شدنش بشن.

گسکت نیمه فلزی

این نوع از گسکتها ترکیبی از دو یا بیشتر ماده فلزی و غیرفلزی است. فلز باعث استحکام و ظرافت واشر می شود و بخش غیر فلزی واشر، آب بندی اجزاء در برگیرنده را تامین می کند. این گونه گسکت ها در کلاس های 150 تا 2500 کاربرد دارند.

انواع این واشرها شامل:

1- گسکت اسپیرال
2- واشر شانه ای
3- واشر گرافیتی لبه دار
4- واشر ژاکتی
5- واشر پوششی
این دسته از گسکت ها بسیار بسیار پر کاربرد هستن توی صنایع نفت و گاز و بخش اعظم کارها با این نوع گسکت ها سرکار دارن. توی برگردان هایی که انجام دادم بعضی جاها عبارت گسکت، رینگ و واشر به کار برده شده. همشون ی معنی دارن و هدفشون نشت بندی هستش ولی جایی که ضخامت مطرح میشه عبارت رینگ به کار گرفتم و جایی که ضخامت متوسط باشه عبارت گسکتGasket و جایی که به فرم لایی یا باریک باشه عبارت واشر به کار گرفته شده.

گسکت غیر فلزی

از ورقه های نرم و خشک ساخته شده اند که با سطح فلنج تماس داده می شوند. این گسکتها بیشتر برای کارهایی که فشار بالایی نداشته باشند استفاده می شوند.

معمولا از جنس های متنوعی ساخته می شوند:

آزبست: در گذشته و کاربرد کمتری دارد.
CAF آزبست فشرده
Non Asbestos غیرآزبست
CNAF غیرآزبست فشرده
PTFE تفلون
گرافیت
لاستیکی
پودر سرامیک

گسکت تفلون

گسکت تفلون در گروه گسکتهای غیر فلزی قرار می گیرد که جنس آن از پلی تترا فلئورو اتیلن یا همان تفلون ( PTFE ) است. علت استفاده از گسکت تفلون ویژگی های منحصر به فرد تفلون است که آنرا برای مصارف مختلفی در صنایع گاز و نفت و پتروشیمی و فولاد به ماده ای مهم تبدیل می سازد. تفلون دارای پایین ترین ضریب سایش در بین پلیمرهاست. تفلون تحمل حرارتی تا 260 درجه سانتیگراد دارد و در برابر اسید ها و بازها مقاوم است. تفلون ایران با طراحی و ساخت انواع گسکت از جنس انواع تفلون به یکی از معتبرترین تولیدکنندگان این نوع گسکت ها در ایران تبدیل شده است. برای سفارش و مشاوره تلفنی و خرید گسکت تفلون با ما در تماس باشید.